JAAROVERZICHT 2020
Circulus-Berkel investeert als duurzaam bedrijf van negen gemeenten in het afval- en grondstoffenmanagement en in het beheer van buitenruimte. In deze twee domeinen bieden we mensen met weinig kansen op de arbeidsmarkt een (werk-)plek zodat zij zich verder kunnen ontwikkelen. De resultaten die hierin zijn behaald, zijn hierna beschreven.
Met ons afval- en grondstoffenbeheer sluiten we aan op gemeentelijke en landelijke VANG-doelstellingen. We zorgen ervoor dat we in 2025 maximaal 30 kg restafval binnen de gestelde financiële kaders realiseren. We richten ons daarvoor op (gescheiden) inzamelen, sorteren en op hoogwaardig hergebruik als product, onderdeel of materiaal. Het uiteindelijke doel is afval voorkomen, zoveel mogelijk gebruikte grondstoffen terugwinnen en ketens te sluiten - liefst regionaal.
Het samenwerkingsverband CirkelWaarde speelt daarin een grote rol. CirkelWaarde is een ‘grondstoffenalliantie’ van ROVA, AVU en Circulus-Berkel. De alliantie onderzoekt hoogwaardige(r) verwerkingsmogelijkheden voor de stromen textiel, papier, plastics, elektronica, biogeen en luiers. Voor 2021 zijn daar hout en matrassen aan toegevoegd. Naast hoogwaardige recycling speelt daarin ook de ambitie om producten (of onderdelen daarvan) langer te kunnen gebruiken. In een ‘e-novation hub’ in Apeldoorn wordt dat sinds 2020 voor elektronica onderzocht.
Ook het sluiten van gezamenlijke verwerkingscontracten voor alle stromen gebeurt onder de vlag van CirkelWaarde. In 2020 werden drie verwerkingscontracten vernieuwd, namelijk voor glas, papier en groente-, fruit- en tuinafval. Voor GFT werd een innovatief meetprotocol overeengekomen waarbij de verwerkingsprijs is gekoppeld aan de kwaliteit van het ingezamelde GFT.
De ontwikkeling van afval naar grondstoffen ging in 2020 gestaag door, ondanks de impact van het coronavirus op het afvalgedrag van bewoners, waarbij met name meer PMD werd opgehaald vanwege het vele thuiswerken. Het afvalscheidingspercentage nam met 2% toe tot 76% in 2020.
Drie van de negen gemeenten produceerden in 2020 minder dan 100 kilo restafval per inwoner, waarmee zij de landelijke VANG-doelstelling hebben gehaald. De andere gemeenten zijn op weg. Gemiddeld nam in de hele regio het restafval exclusief grofvuil per inwoner af van 108 kilo in 2019 naar 102 kg in 2020.
De kwaliteit van grondstoffen – met name van GFT en PMD – staat onder druk. Voor GFT geldt een maximale vervuilingsgraad van 5%, die via sorteeranalyses in 2020 is gecontroleerd. Uit deze sorteerproeven, uitgevoerd door Attero in diverse gemeenten, bleek dat de vervuilingsgraad binnen de gestelde grens van 5% bleef. Er vond dus geen afkeur plaats. Communicatie blijft van groot belang om tot goede scheidingsresultaten te komen. Een aantal gemeenten koos voor gerichte, campagnematige communicatie over GFT, bijvoorbeeld door het uitdelen van afvalscheidingsbakjes voor op het aanrecht. Dit gebeurde in Apeldoorn en Epe.
Ook de wijziging in de PMD-vergoedingssystematiek had impact. De afrekening vindt nu niet meer via Circulus-Berkel plaats maar rechtstreeks door het Afvalfonds Verpakkingen aan gemeenten. Contractpartner RKN is nu verantwoordelijk voor de verwerking en vermarkting. Er trad een nieuw ketenakkoord in werking en is er een nieuw vergoedingstarief vastgesteld. De wijzigingen vroegen om extra overleg met en uitleg aan onze gemeenten. Het nieuwe ketenakkoord bracht helaas niet de beoogde vereenvoudiging in acceptatieregels en communicatie met zich mee. Een toolkit voor communicatie is door een landelijke werkgroep onder leiding van het Verpakkingsfonds ontwikkeld en ook aan Circulus-Berkel ter beschikking gesteld. De inhoud daarvan is geïntegreerd in onze bestaande communicatiemiddelen.
Belangrijke mijlpaal was de opening van het nieuwe Recycleplein en kantorencomplex aan de Westfalenstraat 5 in Deventer. Op 31.000 m2 is daar een nieuwe, centrale locatie verrezen voor Het Groenbedrijf, Circulus-Berkel, de fietsenwerkplaats en - in de toekomst - Het Goed.
In Apeldoorn is het Recycleplein met de bijbehorende stalling- en opslagruimten te krap geworden. Bovendien is de locatie lastig bereikbaar bij grote drukte. Toen de aangrenzende loods te huur werd aangeboden, is besloten tot uitbreiding. De ruimte wordt onder meer gebruikt voor de opslag van minicontainers.
De gemeenten Doesburg en Rheden en Circulus-Berkel zijn een samenwerking aangegaan voor het Recycleplein in Doesburg. Vanaf 1 juli kunnen ook inwoners van Rheden gebruik maken van het Doesburgse Recycleplein. Tegelijkertijd zijn de openingstijden verruimd, onder meer met openstelling op donderdag en vrijdag tot 19.00 uur.
De publieke discussie over bron- en nascheiding ging in 2020 onverminderd door en kreeg een nieuwe impuls door de naderende landelijke verkiezingen in 2021. Enkele partijen zetten nascheiding in hun verkiezingsprogramma. In opdracht van zeven gemeenten heeft onderzoeksinstituut IPR Normag het rapport ‘Verkenning nascheiding PMD’ opgesteld. Voor elke gemeente werd een analyse gemaakt van de voor hen preferente wijze van scheiden. Daarnaast maakte het onderzoeksbureau een analyse van de gemeenschappelijke deler voor álle Circulus-Berkel gemeenten. Het bood Circulus-Berkel en de gemeenten overtuigende cijfermatige, op feiten gebaseerde onderbouwing van hun beleidskeuzes. Het rapport gaf hen houvast in de complexe discussie. Meer over het rapport.